Kakaowiec właściwy, bo tak poprawnie powinno nazywać się tę roślinę to jeden ze znaków rozpoznawczych Dominikany. Szacuje się, że roślina ma około 5000 lat. Uprawiana jest w klimacie tropikalnym. Wybierając się na wakacje do tego karaibskiego kraju, będziemy mieli okazję poznać bliżej cały proces produkcji. Właśnie wtedy powstaje to, co tak na co dzień lubimy-czekolada. Podczas spaceru na jednej z plaż Punta Cana, tubylec na pewno zaproponuje nam lokalną czekoladę lub ziarno kakaowca. Będzie to miało zachęcić nas do tej wycieczki. Punta Cana, bo to najczęściej odwiedzany region w Dominikanie, oferuje wiele wyjazdów na farmy kakaowca. Będziemy mieli okazję poznać, jaką drogę przechodzi ziarno kakaowca aż do swojej końcowej postaci jaką jest czekolada.
Zastosowanie oraz właściwości kakao i czekolady
Kakao posiada wiele zastosowań. Jego działanie wpływa pozytywnie na wiele aspektów naszego organizmu. Dzięki swoim składnikom pozwala zapobiegać wielu chorobom. Kakao przede wszystkim łagodzi stres, poprawia naszą pamięć, przeciwdziała kamicy nerkowej, poprawi nastrój i jest afrodyzjakiem. Właśnie dlatego powinniśmy znaleźć dla niego miejsce w naszej diecie. Nie bez przyczyny, w starożytności, Majowieoraz Aztekowie nazywali kakao napojem bogów. Obecnie kakao jest popularne na całym świecie. Najpopularniejszym produktem, wytwarzanym z kakao, jest czekolada. Kakao używane jest także przez farmaceutów do produkcji leków oraz kosmetyków. Kakao dodawane jest również do alkoholu, z którego powstają piwa typu stout oraz różnego rodzaju likiery.
Gdzie eksportuje się dominikańskie kakao?
Dominikańskie kakao uznawane jest za jedno z najlepszych na świecie. Docelowy produkt ma intensywny, bogaty smak i aromat. Dzięki temu jest ono bardzo cenione przez czołowych szefów kuchni oraz cukierników na całym świecie. Dominikańskie kakao najczęściej dociera do Stanów Zjednoczonych. Trafia tam 32,3% całej produkcji. Drugim i trzecim krajem pod kątem eksportu jest Belgia oraz Holandia. W 2021 roku oba kraje skupiły ziarna kakaowca za 54,3 miliony USD. Państwa, które najmniej importują kakao z Dominikany są Indie oraz Włochy. Całkowity eksport ziarna kakaowca w latach 2018-2021 wyniósł 825,3 miliony USD. Z danych zarejestrowanych przez Generalną Dyrekcję Celną (Dirección General de Aduanas), od stycznia do lipca tego roku, Republika Dominikany eksportowała towary za łączną kwotę ponad 7 miliardów USD. Z tego 132,7 milionów USD należało właśnie do kakao, stanowiąc 1,7% całkowitej kwoty. Amerykański Instytut Współpracy Rolniczej (IICA) uważa, że działania dominikańskiego rządu, przyczyniają się do znaczącego wzrostu eksportu. Szacują, że w najbliższych latach kraje będą importowały z Dominikany kakao za kwotę około 500 milionów rocznie.
Produkcja kakao w Dominikanie
W Republice Dominikany działa około 40 000 podmiotów uprawiających kakao na 32 236 działkach. Wykorzystuje się około 150 000 hektarów ziemi. Kakao organiczne uprawiane jest na 16,5% tego terenu. Według międzynarodowego instytutu Dominikana jest największym eksporterem ziarna kakaowca na świecie. Kraj zaspokaja 60% światowego zapotrzebowania. W kraju produkuje się około 100 000 ton kakao, z czego 70 000 trafia za granicę. Z reszty produkuję się głównie czekoladę.
Dominikana jest odpowiednia do uprawy kakao ze względu na jej klimat i glebę. Ziarna kakaowca są uprawiane na plantacjach, a następnie przechodzą proces fermentacji i suszenia. Suszone ziarna są mielone i ekstrahowane, a uzyskany tłuszcz jest stosowany do produkcji czekolady. W ciągu ostatnich kilku lat produkcja kakao w Dominikanie znacząco wzrosła. W tym samym czasie ceny kakao na rynkach światowych wzrosły, co sprawiło, że Dominikana stała się atrakcyjnym celem inwestycyjnym dla producentów czekolady. Obecnie za tonę kakao trzeba zapłacić około 4800-5100 USD w zależności od odmiany.
Odmiany oraz smak ziaren
W Republice Dominikany najczęściej uprawia się odmianę Trintario, z której przygotowuje się dwie odmiany kakao. Są to Sanchez i Hispaniola. Nie brakuje też innych odmian jakimi są Jamaican Amazano Amelonado, Ecuadorian Nacional, Venezuelan Criollo i Rio Caribe. Nazwa Hispaniola wzięła się od nazwy wyspy, która używana jest po dzień dzisiejszy. Odmiana Sanchez stanowi 90% produkcji dominikańskiego kakao, które trafia głównie do Ameryki Północnej. Produkuje się z niej głównie masło kakaowe. Hispaniola to mieszkanka Trinitario. Jest szlachetną odmianą o wysokiej jakości, która podczas procesu fermentacji nabywa wiele właściwości oraz witamin.
Odmiana Hispaniola, która najczęściej występuje w Dominikanie ma niewielką kwasowość. Profile smaków różnią się w zależności od regionu, z którego pochodzi kakao. Kakao cechuje mocny kakaowy smak z nutą mleka kokosowego. Możemy odczuwać również nuty wanilii oraz karmelu. Niektórzy czują tam również aromaty lawendy i fiołków. Kolor owoców zależy od odmiany. Hispaniola ma posiada charakterystyczne zaokrąglone, żółte nuty owoców.
Fermentacja oraz suszenie
Fermentacja odbywa się w drewnianych pojemnikach, które przykrywane są liśćmi bananowca. Składowana jest tam od 3 do 7 dni. Następnie ziarna wykładane są na słońce, poddając je procesowi suszenia. Pozostają tam do momentu, gdy kakao osiągnie wilgotność na poziomie 7-10%. Po całym tym procesie kakao jest gotowe go transportu lub przechowywania.
Jak spożywać ziarna kakaowca?
Jeżeli z Dominikany przywieziemy całe ziarna, najpierw należy wyprażyć je w piekarniku lub na patelni. Następnie obierzmy je z łusek. Po procesie wyprażania są już tak naprawdę gotowe do spożycia. Trzeba pamiętać, że kakao to superfood, który ze względu na minerały oraz witaminy idealnie uzupełnia dietę. Ich działanie odczujemy już po kilku dniach. Ziarna kakaowca mogą być wykorzystywane jako posypka do ciast, dodatek do budyniu, owsianki lub jogurtu. Początkowo mogą nie przypaść nam do gustu, ponieważ posiadają gorzki smak.
Podsumowanie
Dominikana to kraj wielu twarzy gospodarczych. Oprócz pięknych plaż oraz krystalicznie czystej wody oferuje nam swoje bogactwa smakowe. Jednym z nich jest właśnie kakao, które eksportowane jest to wielu krajów całego świata. Oprócz swojego doskonałego smaku, doceniane jest ze względu na swoje pozytywne działanie. W Polsce kakao kojarzone jest z ciepłym napojem spożywanym głównie przez dzieci. Niestety w naszym kraju rzadko kiedy możemy dostać dominikańską czekoladę. A szkoda… Mam nadzieję, że ten wspaniały produkt zostanie dostrzeżony przez polskich inwestorów, którzy zdecydują się na jego import. W tym oczywiście może pomóc Polsko-Dominikańska Izba Gospodarcza pracująca nad relacjami gospodarczymi obu tych państw.
Jędrzej Pacak
